Wij streven naar een kwalitatief goede startpagina over volksgebruiken. Het aanmelden van een link voor deze startpagina heeft daarom alleen zin indien de link verwijst naar een hoogwaardig artikel over een huidig of verdwenen volksgebruik, met informatie die goed onderbouwd en historisch correct is. Elke aangemelde link zal handmatig worden gecontroleerd en beoordeeld door een ervaren historicus en folklorist.

Verzamelwerken en websites over volksgebruiken

• De Volksvermaken Het boek De Volksvermaken van Jan ter Gouw uit 1871
• Een wagen vol verhalen Een website op initiatief van Erfgoed Gelderland en Omroep Gelderland, waar mensen verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland kunnen plaatsen om deze te verzamelen, te bewaren en bekend te maken.
• Nederlandse Jaarfeesten en hun liederen Het boek ´Nederlandse jaarfeesten en hun liederen door de eeuwen heen´ van Marita Kruijswijk en Marian Nesse uit 2006
• Nederlandse tradities Ineke Strouken is dertig jaar directeur geweest van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. In 2019 is zij een website gestart over de oorsprong van Nederlandse tradities. Op dit moment is de website nog klein, maar daar zal zonder enige twijfel snel verandering in gaan komen.
• Rituelen en tradities in België De website van het Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag (LECA) in België.
• Rituelen en tradities in Nederland Het boek ´Rituelen en Tradities´ van Jef de Jager
• Tradities en volkscultuur Inleidend artikel van Albert van der Zeijden in Het Archievenblad ter gelegenheid van´Het Jaar van de Tradities´ 2009. Albert van der Zeijden is historicus en werkt bij het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland als teamleider Kennisontwikkeling.
• Volksgebruiken in Nederland De website van Bert van Zantwijk. Hij houdt zich al meer dan 35 jaar bezig met de geschiedenis van de stad en regio Utrecht, de herkomst van volksgebruiken en de betekenis van de oorspronkelijke tekst van oude kinderliedjes.

Op 2 november, de dag na Allerheiligen, worden de overledenen herdacht.

• Pierepauwen op Vlieland Pierepauwen is een gebruik op Vlieland dat overeenkomsten vertoont met de viering van Sint Maarten. Kinderen lopen met lampions door het dorp. Pierepauwen is echter een gebruik dat bij Allerzielen behoort.
• Uitleg over Allerzielen Allerzielen is een dag van gebed voor allen die uit dit leven zijn heengegaan en nog niet voor altijd bij de Heer zijn. Daarbij hoort ook een bezoek aan het kerkhof. Tijdens de eredienst worden de namen van de overledenen van het afgelopen jaar genoemd.

Op 1 april proberen mensen elkaar in de maling te nemen. Het gebruik is bekend in grote delen van Europa en wordt ook gevierd in Amerika, Rusland, Australie en Noord-Afrika.

• 1 april De geschiedenis van 1 april. Waarom is deze datum verbonden aan het uithalen van grappen?

Carnaval is een katholiek feest dat wordt gevierd voorafgaand aan Aswoensdag, het begin van de vastentijd voor Pasen. Aswoensdag dankt haar naam aan de boetedoening uit de middeleeuwen. Als teken van berouw voor hun zonden hulden boetelingen zich in een zak en strooiden as over het hoofd. Tegenwoordig wordt bij de gelovigen op Aswoensdag in de kerk een askruisje op het voorhoofd aangebracht door een priester. De periode van Aswoensdag tot Pasen duurt 46 dagen. Vroeger dienden de katholieken veertig dagen in deze periode te vasten tot zonsondergang, alleen op de zes zondagen werd er niet gevast. Het is niet vreemd dat de katholieke gelovigen vlak voordat zij veertig dagen dienden te vasten nog graag een feestje wilden vieren en in de wetenschap dat zij vermomd waren en een dag later boete konden doen en hun zonden vergeven zouden worden, is het ook niet vreemd dat dit een zeer uitbundig feest werd met onmatig en vaak ook onzedelijk gedrag.

• Geschiedenis van carnaval Carnaval begon ooit als een katholiek feest dat voorafging aan de veertig dagen vasten, waarin christenen geen vlees mochten eten. Hoewel de oorsprong van het volksfeest niet helemaal duidelijk is, lijkt carnaval uit Italië te zijn overgewaaid naar andere delen van Europa.
• Haringhappen na carnaval Tegenwoordig vormt het haringhappen op aswoensdag een vast onderdeel van het carnavalsfeest.

Voor de meeste mensen is Driekoningen geen bijzondere dag. Het is de laatste dag waarop nieuwjaarswensen worden uitgewisseld en de dag waarop de kerstboom wordt afgetuigd. Dat was vroeger wel anders. Driekoningen was, samen met Sinterklaas, het belangrijkste feest van het jaar, waarbij Sinterklaas vooral een feest voor de kinderen was en Driekoningen voor de volwassenen.

• Het Koningsspel Op de avond voor Driekoningen, werden vroeger familie en vrienden uitgenodigd voor het Koningsspel. Het spel werd gespeeld met een koning en zijn gevolg. De rolverdeling kon plaatsvinden door middel van een bonentaart, door een koningsbrief of door een dobbelspel. Het was een rollenspel met heel veel eten en nog veel meer drank.

Etiquette is het geheel van cultuurgebonden beleefdheidsregels en omgangsvormen.

• Etiquette in Nederland Website met de geschreven en ongeschreven regels over de etiquette in Nederland.

Folkloristische ambachten in Nederland zijn bijvoorbeeld die, welke op een markt voor oude ambachten worden gedemonstreerd, zoals het vlechten van manden en bijenkorven en het (niet-machinaal) maken van klompen. Door de ambachten te blijven uitoefenen en te doceren, blijft de vaardigheid bewaard voor toekomstige generaties.

• De Gilden In de Middeleeuwen kunnen we drie belangrijke groepen gilden onderscheiden: schuttersgilden, broederschappen en ambachtsgilden. Naast deze drie typen gilden worden de koopmansgilden meestal apart aangeduid.
• De Spinkamer Website van Betty Gijsbertse, volledig gewijd aan spinnen.
• Klompenmaker De website van klompenmaker Martien van Gasteren. Hij heeft het beroep geleerd van zijn vader en het beoefend vanaf zijn jeugd in de dertiger jaren. Het was voor hem altijd dankbaar werk omdat het gemakkelijk en betaalbaar schoeisel voortbracht. Omdat het ambacht van klompenmaker, en dan met name het met de hand vervaardigen van een klomp, aan het uitsterven is, heeft hij gemeend zoveel mogelijk van zijn kennis en ervaringen vast te leggen en het via het internet aan u aan te bieden.
• Leerlooien in Brabant Een artikel van Rien Wolfs over de geschiedenis van het leerlooien in Brabant.
• Oude Ambachten & Speelgoed Museum De website van het Oude Ambachten & Speelgoed Museum in Terschuur.
• Oude ambachten in beeld Een website vol met plaatjes van oude ambachten.
• Schapenhoeder Een website over het hoeden van schapen.
• Scharensliep Tot de jaren ´70 van de vorige eeuw was scharen- en messenslijper een gangbaar beroep. De meeste scharenslijpers trokken rond van dorp naar dorp. In de wintermaanden slepen zij ook schaatsen. De komst van onderhoudsvrij roestvrij staal maakte de scharensliep overbodig.

Een overzicht van bonden, instituten en stichtingen die zich richten op het uitvoeren, behouden en promoten van folkloristische activiteiten.

• Academie voor de Streekgebonden Gastronomie ASG De Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vzw, ook gekend als ASG - Centrum voor Culinair Erfgoed in België, is een studiegenootschap dat vooral ondersteunend werkt ten overstaande van de horeca, promotie-initiatieven, hotelscholen, toeristische instellingen, bedrijven, e.a. Sinds het ontstaan van de organisatie op 9 september 1981 wordt werk gemaakt om ons traditioneel culinaire erfgoed niet alleen te bewaren, te inventariseren, te beschrijven en weer te geven in een correcte Nederlandse culinaire taal, maar ook (zoals in de naamgeving streekgebonden wordt aangegeven) steun te geven aan de nieuwe culinaire initiatieven die, op basis van streek- en specialiteitsproducten uit de omgeving, streven naar een vernieuwende en modern-evoluerende gastronomie.
• Federatie Europese Narren FEN Nederland is een landelijk opererende organisatie met de doelstelling om op elke mogelijke legale wijze aandacht te geven aan carnaval.
• Federatie van Folkloristische Groepen in Nederland FFGN De doelstelling van de Federatie is het opwekken van begrip voor- en belangstelling in- de oude Nederlandse volkscultuur en de bevordering daarvan, met name zoals deze volkscultuur tot uiting komt in muziek en dans, volkskunst, streektaal, ambacht, gildewezen, spel en sport.
• Federatie van Vlaamse Historische Schuttersgilden FVHS Het overkoepelend orgaan van de Vlaamse schuttersgilden heeft tot doel het bevorderen van de lokale historische schuttersactiviteiten, het beschermen van de volkskundige aard en het bekendheid geven aan schuttersgebruiken door publicaties en demonstraties.
• Immaterieel Erfgoed Belgie Werkplaats immaterieel erfgoed (BE) is de organisatie voor immaterieel erfgoed in Vlaanderen. Wij zijn er om de kracht van immaterieel erfgoed in het hart van hedendaags en superdivers samenleven tevoorschijn te halen en versterken. Dat doen we door immaterieel erfgoed in de kijker zetten. Informatie te bundelen, leren en delen. Werkplaats immaterieel erfgoed zet zich in voor al wie rond immaterieel erfgoed in de weer is.
• Instituut Vlaamse Volkskunst IVV In 1964 werd het Vlaams Dansarchief opgericht, later werd de naam van de vereniging gewijzigd naar Instituut voor Vlaamse Volkskunst. IVV is geaccrediteerd door UNESCO als expertisecentrum voor Immaterieel Cultureel Erfgoed.
• Koninklijke Nederlandse Kaatsbond KNKB Bij de KNKB staat het kaatsen voorop, maar er zijn zeker nog andere takken van kaatsen waar aandacht voor is. Het wallball wordt steeds populairder. Voornamelijk nog als 'winter'sport, maar door de outdoormuren kan het spel ook steeds vaker in de zomer gespeeld worden. Tot slot zijn er nog de overige internationale vormen van kaatsen. Hierbij kunt u denken aan het Llargues, jeu de pelote en het internationale spel.
• Kring van Draaiorgelvrienden De KDV werd opgericht in 1954. De vereniging zet zich in om belangstelling te wekken voor de Nederlandse draaiorgels en het behoud daarvan.
• Meertens Instituut Het Meertens Instituut is een onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt met de bestudering en documentatie van Nederlandse taal en cultuur. Centraal staan de verschijnselen die het alledaagse leven in onze samenleving vormgeven.
• Nederlandse Beugel Bond NBB De NBB stelt zich ten doel het op regionaal, nationaal en internationaal niveau bevorderen en doen beoefenen van de beugelsport. De bond draagt de naam Nederlandse Beugel Bond en is lid van NOC*NSF.
• Nederlandse Fierljepbond NFB De Nederlandse Fierljepbond(NFB) is opgericht met het doel om het fierljeppen in Nederland te behouden, te bevorderen en in goede banen te leiden. Op dit moment zijn er twee aangesloten leden. Dit zijn de Frysk Ljeppers Boun (FLB) en de Polsstokbond Holland (PBH). Gezamenlijk vertegenwoordigen zij een groep van ongeveer 600 actieve fierljeppers in Nederland.
• Nederlandse Klootschietbond NKB Klootschieten is een oude volkssport die al eeuwenlang wordt beoefend, en niet alleen in Oost-Nederland. In 1392 werd in de Haarlemmerhout de eerste klootschietbaan aangelegd. We weten dat in de zestiende eeuw de schout van Amsterdam het klootschieten verbood, omdat hij bang was dat de kloten de stadsmuur zouden beschadigen. Klootschieten wordt voornamelijk beoefend in Gelderland, Overijssel en Twente. De verenigingen in Gelderland zijn aangesloten bij de Klootschieters Federatie IJsselstreek (KFIJ) of bij de Achterhoekse Klootschieters Federatie (AKF). Op hun beurt maken deze Federaties deel uit van de Nederlandse Klootschieters Bond (NKB).
• Nederlandse Kostuumvereniging De Nederlandse Kostuumvereniging werd in 1980 opgericht als platform voor geïnteresseerden in mode en streekdracht. De vereniging verbindt kleine en grote verzamelaars, museumconservatoren, docenten en studenten uit het modeonderwijs, kortom mensen met een passie voor kleding, van middeleeuwen tot hedendaagse haute couture. In 2001 fuseerde de vereniging met de Eerste Nederlandse Vereniging van Kantliefhebbers ‘Het Kantsalet’ (1925-2000).
• Nederlandse Vereniging voor de Volkszang Vereniging die de Nederlandse volksliedjes als een cultuurschat bewaart.
• Ons Boeregoed Ons Boeregoed is een vereniging tot instandhouding van het Zeeuws cultureel erfgoed.
• Sint en Pietengilde Het Sint en Pietengilde tracht het Sinterklaasfeest voor toekomstige generaties te borgen, door uitvoering van het erfgoedzorgplan zoals overeengekomen bij de plaatsing van het Sinterklaasfeest op de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Het gilde tracht de kwaliteit van het feest en de gespeelde karakters te waarborgen door het geven en organiseren van Masterclasses en cursussen en het daarbij uitgeven van een keurmerk aan verenigingen en individuen.
• Stichting Levende Folklore Stichting Levende Folklore heeft tot doel het vastleggen van kennis op het gebied van traditionele dans, muziek en klederdracht zodat folklore aan de volgende generaties doorgegeven en geborgd wordt.
• Stichting Toverbal 'Stichting Toverbal' stelt zich ten doel het bestuderen en bevorderen van de folkloristische dans en de daarmee verband houdende folkloristische gebeurtenissen in het algemeen en in het bijzonder de folkloristische dansen uit Nederland en hun varianten in het buitenland.
• VlaS De website van VlaS, het overkoepelend orgaan van de Volkssportbonden in België.

Een overzicht van groepen en verenigingen die zich bezighouden met de uitoefening van folklore, maar niet thuishoren in een andere rubriek.

• Folkloristische Vereiniging Gawstrekkers Beeg De Folkloristische Vereiniging Gawstrekkers Beeg organiseert jaarlijks in het Midden-Limburgse Maasdorp Grevenbicht een eeuwenoud volksgebruik, het Gawstrekke (nl: Ganstrekken). Daarbij proberen ruiters met de hand een dode gans te onthoofden, die met de poten aan een houten stellage is opgehangen. De winnaar wordt tot koning gekroond. Na afloop vindt het ganzenmaal plaats. De wedstrijd vond tot voor kort plaats tijdens carnaval, maar is nu verplaatst naar oktober. Ook wordt sinds 2019 geen gebruik meer gemaakt van een dode gans maar van een kunstgans.
• Koninklijke Steltenlopers Merchtem Het steltenlopen herinnert aan een heel oud gebruik. Haast jaarlijks overstroomde de Molenbeek het gehucht Langevelde. Afgesloten van de buitenwereld konden de bewoners enkel op stelten de dorpskom van Merchtem bereiken. In de winter, bij sterk vriesweer, gebeurde de overtocht met klompen of glijplanken. De blokkenloopsters illustreren dit gebruik uit de koude winterdagen van weleer. De Koninklijke Steltenlopers Merchtem is opgenomen in de Inventaris voor Immaterieel Cultureel Erfgoed in Vlaanderen.

Levenslooprituelen markeren de belangrijke momenten in iemands leven. Binnen elke levensbeschouwing bestaan er dan ook tal van gewoonten en gebruiken die een geboorte, de overgang naar volwassenheid, een huwelijk of een overlijden begeleiden.

• Beschuit met muisjes Wie op kraamvisite gaat krijgt steevast beschuit met muisjes voorgeschoteld. Hoe oud is deze traditie eigenlijk en waar komt hij vandaan?
• Geboortegebruiken Van alle taboes die zich in de loop van de geschiedenis hebben voorgedaan, is het taboe op de geboorte het hardnekkigst geweest. Het hoeft daarom niet te verbazen dat bevallingen een flink deel van de geschiedenis in afzondering plaatsvonden. Op vroege afbeeldingen ervan komen zelden mannen voor en wordt ook de eigenlijke partus meestal verkapt getoond: - of de vroedvrouw tast onder de rokken of de kinderen zijn al lang en breed gebakerd. Het taboe op de geboorte verklaart ook allerlei fabeltjes over de oorsprong van kinderen. Kinderen werden geplukt: Utrecht had zijn Munnekenboom, Zwolle de dikke boom van Wijhe en Haarlem de holle iep bij Kraantje Lek.
• Joodse geboorterituelen Van ieder joods koppel wordt verwacht dat ze kinderen zullen krijgen. Het is een religieuze verplichting. In de Bijbel staat: 'Wees vruchtbaar en word talrijk; bevolk de aarde en breng haar onder je gezag'. Traditioneel dient ieder koppel minstens twee kinderen te krijgen, waaronder bij voorkeur een jongen en een meisje. Een artikel over Joodse geboortegebruiken

Halloween wordt elk jaar op 31 oktober gevierd, aan de vooravond van de christelijke feestdag Allerheiligen. Halloween kent Keltische en christelijke invloeden, die eeuwen teruggaan.

• De oorsprong van Halloween Halloween is voortgekomen uit het Keltische feest Samhain. De Kelten in Ierland en Groot-Brittannië vierden dit feest op 31 oktober op de Keltische variant van oudejaarsdag. Op 1 november eindigde het oogstseizoen en begon de winter, en daarmee het nieuwe jaar.

Op Hemelvaartsdag wordt binnen het christendom herdacht dat Jezus Christus is opgevaren naar God, Zijn Vader in de hemel, negenendertig dagen na Zijn opstanding uit de dood. De viering is onderdeel van de paascyclus en daarin telt Hemelvaartsdag als de veertigste paasdag. Hemelvaartsdag valt hierdoor altijd op een donderdag. Tien dagen na Hemelvaartsdag is het Pinksteren.

• Dauwtrappen Het dauwtrappen werd in de 19e eeuw gedaan omdat de dauw op het gras een zuiverende en genezende werking zou hebben. Vermoedelijk stonden mensen op Hemelvaartsdag al om drie uur ’s nachts op om zingend en blootsvoets op het gras te dansen.

Kermis was vroeger onderdeel van een jaarmarkt ter gelegenheid van het patroonsfeest van de parochiekerk. Kermis is een verbastering van het woord kerkmis. In Utrecht viel de eerste dag van de kermis samen met Hoveniersmaandag, de dag waarop de knechten en meiden van de hoveniers een nieuw jaarcontract tekenden. Zij ontvingen dan tevens het nog resterende jaargeld en een voorschot op hun nieuwe loon, waarmee zij naar de kermis gingen om feest te vieren. In Tilburg, waar de grootste kermis van Nederland is, kent men sinds 1990 Roze Maandag op de eerste maandag van de kermis.

• De kermis van Schagen Een artikel over de kermis in Schagen. De ker­mis is de langst lopende tra­di­tie die Scha­gen rijk is, al was het ver­loop niet telkens onberispelijk. Er is van oud­sher veel drank in het spel en aan het eind van de 19e eeuw waren vecht­par­ti­jen eerder regel dan uit­zon­der­ing.
• Zuidlaardermarkt De eerste vermelding van de Zuidlaardermarkt dateert uit 1701. Er is ook een oorkonde uit 1232 waarin gesproken wordt over een markt in 'Laren', maar tegenwoordig wordt het waarschijnlijker geacht dat deze markt zich destijds in Noordlaren bevond. De markt staat bekend als Europa's grootste najaarsmarkt voor paarden en wordt door rond de 150.000 mensen bezocht, vooral Nederlanders, maar vanwege de paardenhandel zijn er ook vele Duitsers, Belgen, Denen, Polen en Italianen op de markt te vinden. Naast de paardenmarkt wordt een warenmarkt georganiseerd met kramen verspreid over 4,2 kilometer.

Klederdracht (of streekdracht) is de traditionele kleding die in gemeenschappen wordt of werd gedragen door een groot deel van de bevolking. Het maakt deel uit van de folklore van een dorp of streek.

• Het Klederdrachtmuseum Het Klederdrachtmuseum in Amsterdam is ontstaan uit een privé-initiatief van Jolanda van den Berg. Zij is zich ervan be­wust dat het einde van de kleder­drachttraditie in zicht is en wil de herinnering aan de klederdracht bewaren als deel van ons cultureel erfgoed.
• Klederdracht in Drenthe Een artikel over de geschiedenis van de boerendracht in Drenthe.
• Zo was ´t Museum Zo Was ´t in Broek op Langedijk met vaste collectie mode en streekdracht vanaf 1800 tot 1930.

Koningsdag is een nationale feestdag in Nederland ter ere van het staatshoofd en bedoeld om de nationale eenheid te benadrukken.

• Geschiedenis van Koningsdag Een artikel over de historische achtergrond van Koningsdag.

Een kwelspel is een spel waarbij men dieren leed aandoet ter vermaak van de mens. Kwelspelen waren populaire volksvermaken en ze waren gebonden aan vaste punten op de kalender zoals het begin van de vasten, bij half-vasten en het begin van de lente. Ook vonden kwelspelen plaats op jaarmarkten en kermissen, tot de overheden in de meeste Europese landen dit verboden.

• Ganstrekken Bij het ganstrekken tracht men vanuit een boot, lopend of te paard de kop van een opgehangen gans af te trekken. In de middeleeuwen gebeurde dit met een levende gans, later met een dode gans en sinds 2019 met een kunstgans. Het ganstrekken wordt in Nederland nog slechts gehouden op carnavalsdinsdag in Grevenbicht in Zuid-Limburg.
• Katknuppelen Een houten vaatje werd aan een lijn bevestigd, waarin een kat werd opgesloten. Met behulp van zware knotsen begonnen de deelnemers vanaf enige afstand dit vat te raken. Hij, die een hoepel van het in elkaar gebeukte vat afmepte, ontving een kleine beloning, terwijl degene, die er een duig wist af te werpen een hogere prijs in ontvangst mocht nemen. De hoofdprijs was voor de deelnemer, die de kat eruit wist te meppen en zulks gebeurde meestal, wanneer de hoepels en de duigen uit elkaar geslagen waren.
• Palingtrekken Bij het palingtrekken werd een levende paling aan een touw gehangen dat over de grachten werd gespannen. Mensen moesten vervolgens in bootjes proberen de glibberige paling van het touw te trekken. Palingtrekken werd in 1886 verboden. Toen het volksspel toch werd georganiseerd, trachtte de politie dit te voorkomen. Hierbij werd een agent gemolesteerd. Er volgden volksrellen, die bekend zouden worden als Het Palingoproer, waarbij 25 doden vielen.

Een overzicht van volksgebruiken die uitsluitend in een specifiek dorp, stad of streek in Nederland of Belgie bekend zijn. Vaak verwijst het gebruik naar een vroegere lokale gebeurtenis. Soms gaat het echter ook om een gebruik dat vroeger algemeen bekend was, maar nu nog slechts lokaal in ere wordt gehouden.

• De haringuitreiking in Niekerk Al bijna vijf-en-een-halve eeuw wordt er op de woensdag voor Pasen bij de kerk van Niekerk haring uitgedeeld aan de inwoners van Niekerk, Oldekerk en Faan.
• De Poaskearls van Ootmarsum In kleine besloten gemeenschappen blijven tradities veel langer bestaan dan in de rest van Nederland. In Ootmarsum viert men Pasen al meer dan tweehonderd jaar op haar eigen manier.
• Kallemooi op Schiermonnikoog Op Schiermonnikoog viert men met Pinksteren het Kallemooifeest. Het feest staat onder druk, omdat dierenorganisaties zich verzetten tegen het feit dat tijdens het feest een levende (gestolen) haan gedurende drie dagen in een mand aan een paal wordt opgehangen.
• Leidens Ontzet Het Leids Ontzet of Leidens Ontzet wordt jaarlijks in Leiden gevierd ter herdenking van de belegering van deze stad tijdens de Tachtigjarige Oorlog en het ontzet op 3 oktober 1574. De viering omvat een herdenkingsdienst, gezang en de uitdeling van hutspot, haring en wittebrood.
• Pierepauwen op Vlieland Pierepauwen is een gebruik op Vlieland dat overeenkomsten vertoont met de viering van Sint Maarten. Kinderen lopen met lampions door het dorp. Pierepauwen is echter een gebruik dat bij Allerzielen behoort.
• Pinksterbruidjes in Borne Pinksteren wordt wel in verband gebracht met de komst van de lente. Het verse groen, de bloemen en de uitgeblazen eieren in de pinsterkroon staan symbool voor nieuw leven en vruchtbaarheid. Het kiezen van de pinksterblom of pinksterbruid kwam in de achttiende en negentiende eeuw in meer streken voor. Huwbare jongens kozen een bruid uit de ongetrouwde meisjes van de gemeenschap en versierden haar met bloemen en een kroontje. Ieder jaar op Eerste Pinksterdag dansen er ongeveer honderd meisjes als pinksterbruidjes in Borne.
• Sint Piter in Grou In Grou (Friesland) wordt geen Sinterklaas gevierd op 5 december. Hier komt Sint Piter op 21 februari cadeautjes en snoepgoed brengen. Hij wordt daarbij vergezeld door Swarte Pyt.
• Sinterklaas op de Waddeneilanden Een overzicht van de verschillende sinterklaasvieringen op de Waddeneilanden, met speciale aandacht voor Ouwe Sunderklaas op Texel, Sunneklaas op Ameland en Klaasohm op het Duitse waddeneiland Borkum.
• Stoetbomen in Groningen Een stoetboom is een takje versierd met strikken, lintjes, broodjes (stoetjes) en, in latere tijd, ook fruit en snoep. Van oudsher wil het verhaal dat de boom groeide op de zolder van de meester of van het schoolgebouw. Kinderen die voor het eerst de lagere school bezochten, kregen de lekkernij op hun eerste lesdag om het leed wat te verzachten. Iedere dag mocht er iets van de boom worden geplukt (het schoolgeven), om de gang naar school te associëren met iets prettigs. Het gebruik komt hoofdzakelijk voor in een deel van het Hoogeland. In de overige delen van de provincie is de stoetboom zo goed als onbekend.

Moederdag is de dag waarop moeders jaarlijks in het zonnetje worden gezet. In Nederland wordt dit gedaan op de tweede zondag in mei.

• Geschiedenis van Moederdag Wanneer en waarom is moederdag ontstaan?

Musea in Nederland en Belgie, die zich richten op oude ambachten en tradities.

• Het Kaasmuseum In het kaasmuseum Bodegraven komt u aan de hand van honderden voorwerpen, foto's en oude documenten alles te weten over het maken van boerenkaas. In films wordt een levensecht beeld gegeven van de kaasmakerij en wat daarmee verband houdt. Zo krijgt u een beeld van de melkwinning, de boterbereiding, de kaasmarkt, de kaashandel en de kaasopslag. Met authentieke materialen zijn onder meer een stal en een vooroorlogse Goudse- en Leidse boerenkaasmakerij en een kaaspakhuis ingericht. De Stichting Kaasmuseum Bodegraven probeert oude gereedschappen en materialen die vroeger op de boerderij voor de kaasmakerij werden gebruikt voor het nageslacht te behouden. De stichting stimuleert onderzoek naar de historie van het kaasmaken. Naast de vaste opstelling worden in het museum ook wisselexposities gehouden.
• Het Klederdrachtmuseum Website van het Klederdrachtmuseum in Amsterdam.
• Het Nationaal Glasmuseum In het Nationaal Glasmuseum in Leerdam vindt u informatie over de geschiedenis van het glasblazen en zijn er doorlopende demonstraties.
• Hollands Kaasmuseum Het Hollands Kaasmuseum in Alkmaar is gevestigd in het historische Waaggebouw, met uitzicht op de Kaasmarkt. In het museum vind je allerlei interessante informatie over kaas: de geschiedenis, de bereidingswijze en de kaashandel.
• Museum Speelklok Stap bij Museum Speelklok in Utrecht in de wondere wereld van de zelfspelende muziekinstrumenten en laat je verrassen door de vrolijke muziek! Al doende en al luisterend leer je meer over alle instrumenten: van het kleinste speeldoosje tot het grootste draaiorgel.
• Museum voor het Kruideniersbedrijf Website van het Museum voor het Kruideniersbedrijf, beter bekend als het Betje Boerhavemuseum in Utrecht.
• Museumboerderij Wendezoele Kom het boerenleven van toen ontdekken! Hoe was het leven in de landbouw en veeteelt in Twente tussen 1900 en 1960? Bij Twickelboerderij Erve Brinkate uit 1895 is het te beleven. Museumboerderij Wendezoele heeft een prachtig erf en authentieke gebouwen, een kleine veestapel, een kruiden- en groentetuin, gras- en akkerland. Wisselende exposities maken de ontdekkingstocht naar het leven van toen compleet.
• Nationaal Carnavalsmuseum Op een idyllische plek in 's-Hertogenbosch, op de plek van het voormalige poortgebouw van het middeleeuwse Zusters van Orthenklooster en gelegen aan de Binnendieze, vindt u het Oeteldonks Gemintemuzejum. Een plek waar u wordt ondergedompeld in de rijke historie van het nationale, internationale én Oeteldonkse carnaval. Het ‘muzejum’ heeft een vaste collectie met allerlei soorten maskers, kleding, promotiemateriaal, wapens, schildjes en andere waardevolle en belangrijke voorwerpen uit de geschiedenis van carnaval en Oeteldonk. In de zomermaanden worden er ook thematische tentoonstellingen georganiseerd.
• Oude Ambachten & Speelgoed Museum De website van het Oude Ambachten & Speelgoed Museum in Terschuur
• Zo was ´t Museum Zo Was ´t in Broek op Langedijk met vaste collectie mode en streekdracht vanaf 1800 tot 1930.

Alles over streektaal, stadsdialecten, spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegden in de Nederlandse taal.

• Antwerps
• Drents
• Twents
• Uitdrukkingen en Gezegden
• Utrechts
• Zeeuws

Augustus is de oogstmaand. Na het afronden van de oogst werden er in de agrarische dorpen oogstfeesten gehouden.

• Halfoogst Het woord oogst is afgeleid van augustus en dus wordt 15 augustus halfoogst genoemd. De 15de augustus is de katholieke feestdag Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart. Iedereen had vroeger op die datum een dag vrij, waardoor dit het perfecte moment was om een feest te houden om het einde van de oogst te vieren.
• Stöppelhaene Stöppelhaene is een oogstfeest. Het begint eind juli als tijdens de Roggemaaiersdag het rogge met de hand wordt gemaaid en gebonden. Hiermee tracht men de oude oogstgebruiken levend te houden. Eind augustus is vervolgens het vijfdaagse oogstfestival.

Oud en Nieuw is de viering van de overgang naar een nieuw jaar.

• Carbidschieten Rond Oud en Nieuw wordt er op veel plekken in Nederland – naast het afsteken van vuurwerk met carbid geschoten.Carbidschieten gebeurt met name veel in provincies als Drenthe, Groningen, Friesland, Overijssel en Gelderland. Maar ook in België – waar het gebruik carbuurschieten heet – en in het zuiden van Nederland is carbidschieten een gebruik.
• Chinees Nieuwjaar Het Chinees Nieuwjaar duurt vijftien dagen en wordt afgesloten met het Lantaarnfestival.
• Oliebollen Het eten van oliebollen met Oud en Nieuw is een typisch Nederlands gebruik. De oliebollen zijn voortgekomen uit de oliekoeken die al door de Bataven en de Friezen werden gegeten in het begin van onze jaartelling.
• Vuurwerk Waarom steken we vuurwerk af met Oud en Nieuw?

Levenslooprituelen markeren de belangrijke momenten in iemands leven. Binnen elke levensbeschouwing bestaan er dan ook tal van gewoonten en gebruiken die een geboorte, de overgang naar volwassenheid, een huwelijk of een overlijden begeleiden.

• Begrafenisrituelen De begrafenisrituelen in Nederland van rond 1900/1950 zijn bijna allemaal verdwenen. Ben Hartman speurde ze op en schreef er indrukwekkende artikelen over.
• Dodencultus en oud-christelijke winterfeesten Het artikel Doodencultus en oud-christelijke winterfeesten door D. Logeman - van der Willigen, geplaatst in het tijdschrift Onze Eeuw uit 1912.

Palmpasen, ook wel Palmzondag of Passiezondag genoemd, markeert het einde van de vastentijd en het begin van de Goede Week. Op deze dag wordt de intocht van Christus in Jeruzalem herdacht, waar de bevolking hem erkende als hun koning en verlosser.

• De oorsprong van Palmpasen De intocht van Jezus in Jeruzalem wordt al sinds de middeleeuwen op veel plekken herdacht met een Palmpasenoptocht. Kinderen houden tijdens de optocht palmpaasstokken in hun handen, als symbool voor de palmtakken die de pelgrims van de bomen plukten. De palmpaasstok heeft meestal de vorm van een kruis. Bovenop de stok wordt vaak een haan afgebeeld.

Pasen is een Lentefeest. Christenen vieren op deze dag dat Jezus is opgestaan uit de dood. Het feest heeft echter veel elementen opgenomen die afkomstig zijn uit oudere Lentefeesten.

• De haringuitreiking op Aswoensdag in Niekerk Al bijna vijf-en-een-halve eeuw wordt er op de woensdag voor Pasen bij de kerk van Niekerk haring uitgedeeld aan de inwoners van Niekerk, Oldekerk en Faan.
• De Poaskearls van Ootmarsum In kleine besloten gemeenschappen blijven tradities veel langer bestaan dan in de rest van Nederland. In Ootmarsum viert men Pasen al meer dan tweehonderd jaar op haar eigen manier.
• Paasvuur Een website over de geschiedenis en betekenis van paasvuur.

Pinksteren, in Belgie Sinksen, wordt gevierd op de zevende zondag na Pasen. Christenen vieren dan de uitstorting van de Heilige Geest. Pinksteren betekent de vijftigste dag.

• Kallemooi Op Schiermonnikoog viert men met Pinksteren het Kallemooifeest. Het feest staat onder druk, omdat dierenorganisaties zich verzetten tegen het feit dat tijdens het feest een levende (gestolen) haan gedurende drie dagen in een mand aan een paal wordt opgehangen.
• Luilak Luilak is een folkloristische viering op de zaterdag voor Pinksteren in vooral Noord-Holland door op straat in de vroege morgenuren veel lawaai te maken. Met Luilak worden oorspronkelijk langslapers en telaatkomers bespot. Deze worden daarom luidruchtig wakker gemaakt. Er wordt vrij algemeen van uitgegaan dat het een viering is met een Friese oorsprong.
• Pinksterbruidjes Pinksteren wordt wel in verband gebracht met de komst van de lente. Het verse groen, de bloemen en de uitgeblazen eieren in de pinsterkroon staan symbool voor nieuw leven en vruchtbaarheid. Het kiezen van de pinksterblom of pinksterbruid kwam in de achttiende en negentiende eeuw in meer streken voor. Huwbare jongens kozen een bruid uit de ongetrouwde meisjes van de gemeenschap en versierden haar met bloemen en een kroontje. Ieder jaar op Eerste Pinksterdag dansen er ongeveer honderd meisjes als pinksterbruidjes in Borne.

De schutterij of het schuttersgilde was in de middeleeuwen een lokale militie van burgers die de orde en veiligheid van de burgers moest garanderen. Vandaag bestaan er alleen nog de folkloristische schutterijen, die een sociale, religieuze, culturele en toeristische functie hebben. Het schutterswezen is erg actief in Belgisch en Nederlands Limburg, in Noord-Brabant, Zeeland, Zuid-Holland en in het zuiden en oosten van Gelderland.

• Federatie van Vlaamse Historische Schuttersgilden FVHS Het overkoepelend orgaan van de Vlaamse schuttersgilden heeft tot doel het bevorderen van de lokale historische schuttersactiviteiten, het beschermen van de volkskundige aard en het bekendheid geven aan schuttersgebruiken door publicaties en demonstraties.

Het Sint Maartensfeest is de kerkelijke feestdag van Martinus van Tours en wordt ook Sint-Martinus, Sinte-Marten, Sinter Merte of Sinte-Mette genoemd.

• Geschiedenis van de Sint Maartensviering Sint Maarten wordt op 11 november gevierd, op zijn sterfdag. Dit feest viel samen met de aanvang van de winter. De oogst was net binnen en voordat de kou werkelijk inviel, werd er nog eens flink gegeten en gedronken.

Het sinterklaasfeest wordt in Nederland op 5 december en in Belgie op 6 december gevierd. Sinterklaas is een statige oude man die de kinderen die zich in het voorafgaande jaar netjes hebben gedragen, beloont met cadeautjes en snoepgoed. Zijn helper Zwarte Piet staat sinds een aantal jaren ter discussie.

• Geschiedenis van Sinterklaas en Zwarte Piet De geschiedenis van het sinterklaasfeest. Hoe werd dat vroeger gevierd? En wie is nu eigenlijk Zwarte Piet?
• Legenden van Sint Nicolaas Over Sint Nikolaas zijn veel legenden ontstaan. Een legende is een historisch verhaal, die vaak niet berust op historische werkelijkheid maar meer op een volkse overlevering.
• Sint Piter, de broer van Sinterklaas In Grou (Friesland) wordt geen Sinterklaas gevierd op 5 december. Hier komt Sint Piter op 21 februari cadeautjes en snoepgoed brengen. Hij wordt daarbij vergezeld door Swarte Pyt.
• Sinterklaas op de Waddeneilanden Een overzicht van de verschillende sinterklaasvieringen op de Waddeneilanden, met speciale aandacht voor Ouwe Sunderklaas op Texel, Sunneklaas op Ameland en Klaasohm op het Duitse waddeneiland Borkum.
• Waarom is Zwarte Piet zwart? Een uitleg over de betekenis van de zwarte kleur van Zwarte Piet.

Traditionele streekgerechten en lekkernijen zijn gerechten of producten, die op ambachtelijke wijze worden bereid in een bepaalde streek en waarbij gebruik wordt gemaakt van producten die afkomstig zijn uit die streek.

• Academie voor de Streekgebonden Gastronomie ASG De Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vzw, ook gekend als ASG - Centrum voor Culinair Erfgoed in BelgiĂ«, is een studiegenootschap dat vooral ondersteunend werkt ten overstaande van de horeca, promotie-initiatieven, hotelscholen, toeristische instellingen, bedrijven, e.a. Sinds het ontstaan van de organisatie op 9 september 1981 wordt werk gemaakt om ons traditioneel culinaire erfgoed niet alleen te bewaren, te inventariseren, te beschrijven en weer te geven in een correcte Nederlandse culinaire taal, maar ook (zoals in de naamgeving streekgebonden wordt aangegeven) steun te geven aan de nieuwe culinaire initiatieven die, op basis van streek- en specialiteitsproducten uit de omgeving, streven naar een vernieuwende en modern-evoluerende gastronomie.
• Streekgerechten per provincie Een overzicht van streekgerechten per provincie

Tradities van studentenverenigingen komen voor een deel voort uit de universitaire tradities. Vanaf het eind van de achttiende eeuw organiseren studenten zich in steden. Net zoals binnen de universiteit hebben deze verenigingen een rector en senaat. Binnen een vereniging ontstaan tradities, met bijbehorende rituelen, die vorm geven aan de identiteit van de studenten en het beeld dat een vereniging of universiteit wil uitdragen benadrukt.

• De Biercantus Cantus betekent in het Latijn 'gezang'. Een biercantus is een feest waarbij bier drinken en het zingen van muziek centraal staan. Een cantus begint vaak met het 'Wilhelmus'. De ene biercantus is strenger dan de andere. Het is mogelijk dat studenten worden 'gestraft' als zij iets doen wat volgens de cantusregels niet mag. Dit kan een normaal 'atje' zijn, maar ook bijvoorbeeld een 'atje schoen'. Dit betekent dat een student een biertje leeg moet gieten in zijn of haar schoen en dit vervolgens in één keer op moet drinken. Ook bestaat een 'atje gestrekt', waarbij de student zijn of haar biertje met een gestrekte arm moet drinken.
• De Ontgroening Een ontgroening (Doop in België) is een beproeving die potentiële nieuwe leden van een studentenvereniging moeten doorstaan, voordat ze officieel kunnen worden toegelaten. De term ontgroening wordt in Nederland ook gebruikt voor dergelijke rituelen in onder meer de scheepvaart en het leger.
• Het 21 diner Tegenwoordig ben je in Nederland volwassen op de leeftijd van 18 jaar. Je mag dan zelfstandig contracten afsluiten, een rijbewijs halen en zelfs een huis kopen. De ouders blijven echter wettelijk aansprakelijk voor de kosten van studie en levensonderhoud tot een kind de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt. De 21e verjaardag is daarom een belangrijke verjaardag, zowel voor de ouders als voor het kind.

Vroeger speelden kinderen hele dagen op straat, maar ook thuis was het gebruikelijk om met het hele gezin spelletjes te spelen. Ook tijdens verjaardagsfeestjes van kinderen werden er spelletjes gedaan.

• Hoepelen Een hoepel is een cirkelvormig speelattribuut dat vroeger ook wel een reep werd genoemd. Er zijn twee hoepelspelletjes. De oudste vorm van hoepelen is de hoepel verticaal over de grond te laten rollen, deze telkens een zetje gevend met een stokje terwijl het kind erachteraan rent. Dit spel stamt al uit de klassieke oudheid. Een kunststof hoepel, ook wel hoelahoep genoemd, wordt gebruikt door kinderen om rond hun middel rond te draaien. De kunst daarbij is de hoepel om het lichaam draaiende te houden zonder hem aan te raken. Ervaren hoepelaarsters kunnen meerdere hoepels tegelijk in beweging houden.
• Knikkeren Vroeger had vrijwel elk kind een zak met knikkers. Tijdens het knikkeren kon je de knikkers van de tegenspeler winnen.
• Sjoelen Vrijwel elk gezin had vroeger een sjoelbak. Tegenwoordig wordt het sjoelen beoefend als sport en zijn er heuse kampioenschappen.
• Stoepranden Een spel waarbij het de bedoeling is om met een bal de stoeprand aan de overkant van de straat te raken en de terugstuiterende bal op te vangen. Als je wordt afgegooid ben je je punten kwijt.

Een Traditionele Sport bestond al voor 1900 en er worden regelmatig kampioenschapswedstrijden gehouden. Traditionele Sporten vormen een belangrijk deel van ons levend cultureel erfgoed. Er zijn veel kleine Traditionele Sporten. Soms wordt een Traditionele Sport nog maar door een handjevol mensen beoefend. Sommige sporten willen graag groeien of willen hun sport regionaal blijven spelen, en andere willen vooral hun kennis en kunde aan de volgende generatie overdragen. Er zijn echter ook grote en zelfs internationaal belangrijke Traditionele Sporten.

• Beugelen Beugelen is een oud spelletje. Het schijnt dat er al in 1390 in Holland een beugelbaan is aangelegd. Het spel lijkt een beetje op croquet, maar dan met een bal die wel vijf kilo kan wegen. Die bal moet met een houten schep, een sleger, door de ring in de grond worden gespeeld. Spelers en teams nemen het tegen elkaar op en mogen elkaar dwarszitten. Wie als eerste het van tevoren vastgestelde aantal punten haalt, wint. Vergelijkbaar met de boogschietbaan, ligt er eind 19e eeuw bij heel wat herbergen en cafés in Noord-Brabant en Limburg ook een beugelbaan. Vanaf 1920 wordt er minder gebeugeld, maar na de Tweede Wereldoorlog herleeft de volkssport weer. Nog altijd organiseert de Nederlandse Beugel Bond ieder jaar een competitie.
• Fierljeppen Fierljeppen, het Friese woord voor polsstok-verspringen, is een sport waarbij een atleet probeert met behulp van een polsstok een zo groot mogelijke afstand over een sloot te overbruggen. Het is een traditionele Nederlandse sport. Historisch beeldmateriaal van deze unieke Nederlandse folklore-sport.
• Kaatsen Het Friese kaatsen is ontstaan in de 12e eeuw in kloosterhoven in Frankrijk en heeft dus via België zijn weg naar het noorden gevonden. Reeds in een ver verleden werden vormen van kaatsen gespeeld. Er zijn aanwijzingen, dat reeds in de Romeinse tijd een mogelijk verwant balspel werd gespeeld. Meer en duidelijkere aanwijzingen over het kaatsspel vinden we in de Middeleeuwen: in Frankrijk, Engeland en Vlaanderen was het een spel voor adel en geestelijkheid.
• Klootschieten De werpsport Kogelwerpen of Klootschieten wordt al beoefend sinds de dertiende eeuw. In 1392 wordt in de Haarlemmerhout de eerste klootschietbaan aangelegd. De sport klootschieten heeft een lange traditie op het platteland van Twente en in de Achterhoek.
• Sjoelen Sjoelen is een traditioneel gezelschapsspel dat in Nederland veel gespeeld wordt. Tegenwoordig wordt het steeds vaker als sport gezien, zeker nadat er na alle Nederlandse kampioenschappen inmiddels een aantal WK's hebben plaatsgevonden.

Het was vroeger belangrijk voor het voortbestaan van een gemeenschap om te trouwen met iemand uit het eigen dorp, van dezelfde kerk en met dezelfde status. Trouwen was daarom iets wat de hele gemeenschap aanging en was gebonden aan strenge regels.

• De bruidegomspijp Een oud dorpsgebruik, waarbij de aanstaande bruid tijdens de ondertrouw een Goudse pijp versierde voor haar aanstaande man. De bruidegomspijp zou een belangrijke functie blijven vervullen tijdens het huwelijk en uiteindelijk bij de man in zijn doodskist worden bijgeplaatst.
• Queesten Voordat er in een dorp getrouwd kon worden, moest een jongen aantonen dat hij een gezin kon onderhouden en een meisje dat zij vruchtbaar was en voor nageslacht kon zorgen. Daar kan je maar op één manier achter komen en dus waren de meeste plattelandshuwelijken moetjes. Heb je er ooit bij stil gestaan dat het liedje In de Maneschijn daar over gaat?
• Trouwen in het wit Een leuk weetje over trouwen. Waarom trouwt een bruid eigenlijk in het wit?
• Volksgebruiken bij het vrijen en trouwen Het boek ´Volksgebruiken der Nederlanders bij het vrijen en trouwen´van Jacobus Scheltema uit 1832

Een buitenlandse bezoeker zou vreemd opkijken om een verjaardagskalender in een toiletruimte aan te treffen, terwijl dat in Nederland heel gewoon is. In deze rubriek vindt u gebruiken die uitsluitend in Nederland voorkomen.

• Beschuit met muisjes na een geboorte Wie op kraamvisite gaat krijgt steevast beschuit met muisjes voorgeschoteld. Hoe oud is deze traditie eigenlijk en waar komt hij vandaan?
• Draaiorgels op straat Hoewel de straatdraaiorgelcultuur typisch Nederlands is, ligt de oorsprong van de draaiorgels in Italie en Frankrijk. In 1875 begon de Belg Leon Warnies als eerste een draaiorgelverhuurbedrijf in Amsterdam, waarna er nog velen volgden. Zijn nazaten zijn nog steeds actief in de Nederlandse draaiorgelwereld, onder andere in het draaiorgelbedrijf Perlee Orgels te Amsterdam.
• Haringhappen op aswoensdag Aswoensdag is van oudsher een katholieke kerkgebeurtenis waarbij christenen een askruisje halen bij de priester als teken van boetedoening en moment van bezinning. Na het halen van het askruisje is het de bedoeling om thuis haring te eten.
• Oliebollen met Oud en Nieuw Het eten van oliebollen met Oud en Nieuw is een typisch Nederlands gebruik. De oliebollen zijn voortgekomen uit de oliekoeken die al door de Bataven en de Friezen werden gegeten in het begin van onze jaartelling.
• Schoolmelk Op 20 januari 1937 werd in de 2e kamer der staten generaal besloten schoolmelk te gaan verstrekken. Er werd gestart in de armste wijken van Rotterdam, alwaar ook het idee was ontstaan voor de schoolmelklevering in Nederland. Typisch Nederlands is het gebruik niet. In veel landen van Europa, zoals Engeland, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Frankrijk was de schoolmelk verstrekking al jaren ingeburgerd, en in Amerika al sinds het begin van de jaren 20.
• Schooltas aan vlag na slagen schoolexamen Als iemand slaagt voor zijn examen, wordt de vlag uitgehangen met daaraan de schooltas.
• Vrijmarkt op Koningsdag Dé feestdag waarbij iedere Nederlander trots is op zijn land: Koningsdag. Tijdens deze feestdag kleurt heel Nederland oranje en zijn er overal feesten en festivals.

Vaderdag wordt gevierd om de vaders te eren. In Belgie viert men Vaderdag op de tweede zondag in juni, in Nederland op de derde zondag in Juni.

• Geschiedenis van Vaderdag Wanneer en waarom is Vaderdag ontstaan?

Valentijnsdag is de dag waarop je iemand anoniem kan laten weten dat je verliefd op hem/haar bent.

• Geschiedenis van Valentijnsdag De geschiedenis van Valentijnsdag. Wie was Sint Valentijn en waarom is juist zijn dag de Dag van de Liefde geworden?
• Wie was Sint Valentijn? Een artikel over het leven van Sint Valentijn, patroonheilige van de geliefden.

Een overzicht van niet meer bestaande volksgebruiken.

• Mastklimmen in Akkrum Mastklimmen is een oude volkssport. Er is al een wedstrijd bekend uit 1559 bij de Vredefeesten van Antwerpen in Belgie. Sinds 1968 was Akkrum elke eerste zaterdag van juli in de ban van het Fries Kampioenschap Mastklimmen. In 2017 besloot de organisatie de stekker uit het klauterfeest te trekken en kwam een eind aan een eeuwenoud volksvermaak.

Volksdansen zijn traditionele dansen uit een bepaalde streek of land. De kleding en de muziek komen uit dezelfde streek en zijn onlosmakelijk verbonden met de dans.

• Stichting Levende Folklore Stichting Levende Folklore heeft tot doel het vastleggen van kennis op het gebied van traditionele dans, muziek en klederdracht zodat folklore aan de volgende generaties doorgegeven en geborgd wordt.

Volksgeloof is een niet op godsdienst of wetenschap gebaseerd geloof. Een andere naam voor volksgeloof is bijgeloof.

• Heksenvervolging Mensen waren vroeger bang voor zonde, de duivel en de hel. Dit kwam vooral door geestelijken die over hel en verdoemenis preekten. Doordat de kerk en de staat mensen hersenspoelden begon men te geloven in het bestaan van heksen.
• Symboliek Dieren, getallen, kleuren, edelstenen en gebaren hebben een symbolische betekenis. Ze worden uitgelegd op deze website.
• Vrijdag de dertiende Waarom geldt vrijdag de dertiende als een ongeluksdag?

Volksliedjes zijn traditionele liedjes die door het gewone volk worden gezongen en mondeling worden doorgegeven. Het gaat om liedjes die eenvoudig te zingen zijn en waarvan, door de mondelinge overdracht, streekgebonden en tijdgebonden varianten zijn ontstaan in tekst en melodie. Er valt een grote verscheidenheid aan genres onder het volkslied, waaronder zeemansliederen, kluchtliedjes, drinkliedjes, dansliedjes, soldatenliederen, vaderlandse liederen, heiligenliederen, sinterklaasliedjes, afscheidsliederen enzovoort.

• Nederlandse Liederenbank De Nederlandse Liederenbank wordt geproduceerd op het Meertens Instituut in de themagroep 'Lied- en verhaalcultuur', in samenwerking met diverse partners. In de Nederlandse Liederenbank zijn ruim 175.000 Nederlandse liederen vermeld, van de Middeleeuwen tot de twintigste eeuw.
• Tekst en bladmuziek van volksliedjes In de Overtuin is een website met teksten van popliedjes, volksliedjes en kinderliedjes, vaak inclusief afluistermogelijkheid en bladmuziek.
• Uitleg betekenis tekst volksliedjes De website van Bert van Zantwijk bevat een schat aan informatie over volksgebruiken. Daarnaast is er de categorie ´Liedjes´, waarin de tekst van volksliedjes (en kinderliedjes die hun oorsprong hebben in een volksliedje) wordt geanalyseerd en uitgelegd.
• Vlaamse Volksliedjes Het trio Wreed en Plezant bestaat uit Marc Justaert, Johan Morris en Frakke Arn. Op hun website vermelden zij de tekst van een enorm aantal Vlaamse volksliederen, met daarbij ook achtergrondinformatie.

Een volksverhaal is, volgens de definitie van het Meertens Instituut, een vertelling die kortere of langere tijd mondeling tussen (groepen) mensen circuleert. Tot de volksverhalen rekenen we de fabel, het sprookje, de sage, de legende, het raadsel, de mop, de kwispel, het exempel en het broodje-aapverhaal.

• Aangenaame vertellingen voor kinderen De nieuwe Moeder de Gans of Aangenaame vertellingen voor kinderen, opgesteld uit mondelyke verhaalen. Een boek uit 1796
• Arabische vertellingen 1 De vertellingen van Duizend-en-een-nacht in vier delen. Deel 1
• Arabische vertellingen 2 De vertellingen van Duizend-en-een-nacht in vier delen. Deel 2
• Arabische vertellingen 3 De vertellingen van Duizend-en-een-nacht in vier delen. Deel 3
• Arabische vertellingen 4 De vertellingen van Duizend-en-een-nacht in vier delen. Deel 4
• Broodje-Aap verhalen De Gestolen Grootmoeder is een blogsite over broodje-aap verhalen van factchecker Peter Burger.
• Fabels van Jean de la Fontaine Het boek ´Fabels van La Fontaine´, een vertaling van het werk van de Franse schrijver en dichter uit de 17e eeuw.
• Leerzame vertellingen Het boek ´Een aardig prentenboek met leerzame vertellingen´ van Heinrich Hoffman uit 1860. Bevat onder meer het verhaal De Zwarte Jongens (Moriaantje zo zwart als roet).
• Nederlandse sagen en legenden Nederlandsche Sagen en Legenden, door Josef Cohen
• Noorsche Volksvertellingen Het boek ´NOORSCHE VOLKSVERTELLINGEN´ van P. CHR. ASBJÖRNSEN uit 1875, VERTAALD DOOR T. TERWEY
• Sagenjager Een routeplanner vol met volksverhalen, samengesteld door het Meertens Instituut.
• Sprookjes van Andersen Alle sprookjes van H.C. Andersen
• Sprookjes van Grimm Alle sprookjes van de gebroeders Grimm
• Sprookjes van Moeder de Gans Vertellingen uit de Oude Tooverwereld door Charles Perrault.
• Vlaamsche volksvertelsels Het boek Vlaamsche Volksvertelsels van Guido Gezelle uit 1930
• Vlaamse Volksverhalenbank Digitale databank met Vlaamse volksverhalen.
• Volksverhalen uit België Een website met heel veel volksverhalen die zich in België afspelen.
• Volksverhalen uit Limburg Het boek ´Limburgsche legenden, sagen, sprookjes en volksverhalen´ deel 1 van H. Welters uit 1875
• Volksverhalen uit Limburg 2 Het boek ´Limburgse legenden, sagen, sprookjes en volksverhalen´ deel 2 van H. Welters uit 1876
• Volksverhalen uit Utrecht Een artikel met de vijf belangrijkste volksverhalen uit de stad Utrecht.
• Volksvertellingen Volksvertellingen, verzameld door Wilhelm Hauff, een boek uit 1845.